Trainers zijn er bang voor…Emotionele Incontinentie

Het komt natuurlijk voor waar mensen aan het leren zijn, dat er iets wordt geraakt. Het kan je als trainer zo maar overkomen. Uit mijn supervisie met coaches en trainers weet ik dat iedereen wel zo’n ervaring heeft. Het fenomeen Emotionele Incontinentie.

Nee deze heb ik niet zelf bedacht! Incontinentie is het niet of nauwelijks kunnen ophouden van urine en/of ontlasting. Bij Emotionele Incontinentie gaat het om overmatige emotionele ontlasting (OEO, die heb ik wel bedacht…). Wat ik ermee bedoel?

Misschien herken je het wel. Tijdens een vergadering ontstaat er wat discussie over een onderwerp waarbij iedereen erg betrokken is. Maar op een gegeven moment merk je dat het doorslaat (valkuil…) en dat emoties de overhand krijgen. Iemand slaat zelfs flink door. Boosheid met rode vlekken in nek en aangezicht, stemverheffing, wild gedraai en vooral veel verwijt. Out of control zeg maar gerust, een OEO.

Op dat moment slaat iemand niet door vanwege de situatie in het hier en nu, maar om iets dat al langer speelt. Op het moment dat de emotie de overhand krijgt en de persoon in kwestie zelf niet in staat is zich te corrigeren spreken we van emotionele incontinentie. Het is een vorm van onaangepast gedrag en is feitelijk versterkt door een achterliggend thema, dan waar het op dat moment om gaat (overigens kan emotionele incontinentie zich ook manifesteren met onaangepast lachen…”nou nou zo leuk was het ook weer niet”-gedachte).

Ok, maar het gebeurt. Wat doe je dan?

Remmen en stilstaan. Kies voor rust en ruimte in het moment en laat je niet verleiden ‘mee te gaan’. Sta stil bij de emotie. Hou gepaste afstand, want die emotie is niet van jou. Wacht af wat er gebeurt. Afhankelijk van de mate van Volwassenheid (hoofdletter V is hier bewust gekozen) zal iemand weer terugkomen in het contact met de anderen. Je kan dat zien aan het oogcontact. Zodra iemand oogcontact maakt begint de verbinding weer. Je mag altijd vragen wat de ander op dat moment nodig heeft.

Als er geen contact is en iemand blijft in de emotie (trance genoemd), dan is het goed om te vragen om oogcontact. Afhankelijk van je ervaring kun je vragen of eisen ‘kijk me ’s aan?’ of ‘Kijk me aan!’ of ‘kijk eens om je heen, zoek een paar ogen die je wil aankijken’. Daarnaast heb je de optie om fysiek contact te maken. Ten eerste zoek je zelf het contact door met je handrug op iemands schouder te tikken of ligt wrijven. Er zijn verschillende gradaties van contact maken met fysieke interventies. Het voert nu iets te ver om dat hier uit te leggen, maar simpel is nog om bv iemands hand te pakken en te vragen erin te knijpen. Daarna vraag je om aan te kijken. In veel gevallen helpt dit al om weer in verbinding te komen. Daarna bouw je het op om weer contact met de groep te maken. Vraag eventueel iemand uit de groep om met diegene contact te maken, zodat jij als trainer/coach weer terug te stappen.

De belangrijkste behoefte achter deze emotionele ontlasting…..ontlading zo je wenst is feitelijk aandacht en een vorm van erkenning van de persoon met de emotie. Daarna kan het meestal weer in perspectief worden gezien en gaan de hormoonspiegels weer terug naar de eerdere niveaus. Besef dat dat even kan duren. Achter boosheid zit vaak verdriet, dus geef ook die emotie de ruimte.

Daarna?

Wat je daarna kan doen hangt helemaal af van de Volwassenheid van de leden van de groep en de leider (en de trainer/coach). Vaak is het eerste wat in je op komt al een goede interventie. Ik had het laatst in een sessie en vroeg simpel om een Time Out. Dat is niet veel meer dan een break om even de situatie te overzien. In mijn trainingen mag iedereen altijd een Time Out vragen. Dit is onderdeel van het proces.

Maar denk eerst ’s rustig na over wat je zelf het liefste zou willen als het jou overkomt. Wat zou jij nodig hebben, waar zou jij om vragen? Misschien zit daar wel het antwoord in over de vraag Wat daarna? Als de groep hier Volwassen mee om kan gaan, dan leert iedereen ervan en kunnen bv op basis van de behoeften betere afspraken worden gemaakt.

Belangrijkste boodschap bij emotionele incontinentie is dat degene die dit overkomt nog iets heeft te leren. Als je leidinggevende bent, dan is het goed om aan te geven dat er ruimte is om ’t verder samen te onderzoeken en vanuit verbinding en vertrouwen er nog ’s op terug te komen.

Meer leren? Kijk dan eens hier.

Hou je haaks! En wat is het een lekker gevoel als je nodig moet en er dan een toilet in de buurt is.

Dit artikel is vaker gepubliceerd op het 3DMens blog en vaak gedeeld.

De eerste keer was 23 april 2012.