Onzichtbare Ruimte
Coaching biedt vanuit een bijzonder perspectief aan zowel de coach als de cliënt ruimte. Een ruimte die onzichtbaar is.
Ruimte die nieuwe dimensies leert te ontdekken en die leert dat er meer schuilt in jezelf en in de wereld om je heen. Het onbekende en het onzichtbare verenigt zich in leegte. Die leegte aangaan is het proces dat de coach begeleid.
De periode waarin coaching plaats krijgt is een periode waarbij ruimte ontstaat om antwoorden te hebben op vragen, waarbij de vragen op zichzelf weer antwoorden zijn. Dit proces van ontdekken is deels bewust en deels onbewust. Ik noem het bij 3DMens coaching en leiderschap ook wel de Tussenruimte en het vraagt een fenomenologische houding van de coach. Die houding aannemen vraagt een diepe zelfkennis, reflectie vermogen en het vermogen in het hier en nu waar te nemen.
Het Japanse karakter Ma symboliseert voor mij dat gebied wat ‘ertussen’ ligt. De onzichtbare ruimte. Het gebied voor zowel de coach als de cliënt van het niet weten, het onbekende. Want – anders gezegd – als je het zou weten, zou coaching niet zinvol zijn, want wat probeer je immers dan te ontdekken…?
Alles wat de schijn heeft van het al weten en dat bevestigd willen hebben door middel van coaching is feitelijk niet wat ik onder coaching versta.
Het niet weten is dus een overgangs gebied tussen iets wat je niet weet en iets wat je vervolgens ontdekt. Ik gebruik daarvoor in de coaching opleiding en trainingen vaak een ZoekPlaatje, waarbij je iets zoekt, maar het vervolgens niet vind, omdat je kijkt op de manier zoals je het altijd (gewend) bent te kijken. Het bewust worden van het niet kunnen vinden en vervolgens het aangaan van het proces van niet weten is interessant. Wat gebeurt er dan?
Je zou dat moment kunnen omarmen. Dat doen wij niet, omdat we gewend zijn – dat is deels verbonden aan onze cultuur – om iets te fixen. We lossen het gelijk op, zodat we verder kunnen. Dat omarmen betekent feitelijk dat je accepteert dat je het niet weet en vervolgens dit in jouw onderbewuste neerplant. Het niet meer bewust waarnemen/zoeken etc. helpt namelijk…, alleen het kost tijd.
Het karakter Ma betekent zowel Ruimte als Tijd. Voor het coaching proces is ruimte en tijd nodig. Je zou het ook de Lege Ruimte en Lege Tijd kunnen noemen. Dit is omdat het nog ‘gevuld’ wil worden in het proces dat je samen aangaat.
Ma bestaat uit twee delen. Het ene deel betekent deur of opening. Het andere deel zon of maan, wat betekent dat er een overgangstijd is tussen dag en nacht, net als bij de seizoenen.
De deur – of anders gezegd – opening heeft invloed op die leegte. Er komt licht door of ‘ruimte bij’. Het is precies dat moment dat tijdens een coach proces iemand iets ‘helder’ krijgt. Het voelt als een nieuwe dimensie, een ervaring die dwars door je heen gaat. De leegte wordt ineens gevuld. Ik zie dat telkens gebeuren als iemand ineens het antwoord van het ZoekPlaatje ziet.
Dat moment noem ik de transitie van niet naar wel weten. Zodra je het weet is het gevoel van euforie ook maar kort aanwezig. In dat ene moment ‘vallen’ Ruimte en Tijd in elkaar. Het is geweldig in een training om bv het Hier en Nu te beseffen. Dit is immers wat een cliënt namelijk ervaart als er een nieuw inzicht is gekomen en hij of zij daar vervolgens naar kan handelen.
Na wat nader onderzoek ontdekte ik dat Ma ook iets betekent als ruimte in relatie tot omslotenheid, beslotenheid, geborgenheid. Het beseffen van die ruimte en de begrenzing vind ik ook bijzonder fascinerend. Ma in de Japanse architectuur laat ons ook zien dat ruimte een ander begrip krijgt door objecten toe te voegen of te verwijderen. Door de vorm en positie ervan, maar vooral ook de ‘contra vorm’, de leegte, krijgt ruimte in de letterlijke betekenis een andere beleving.
Tot slot. De Onzichtbare Ruimte is symbool voor het proces in zowel de relatie coach en cliënt, als in relatie tot de ontwikkeling van zowel de coach en de cliënt. Ben je een coach die ‘het al weet’ vraag je dan af, wat maakt dat je dat denkt…
