De Gekookte Kikker
In het nieuws, in sociale media, op verschillende manieren bereiken berichten ons over ongemerkte verandering in mensen en organisaties. Een piepklein fraude geval leidt tot een miljoenen verlies van een bedrijf. Het begon klein. Machtsmisbruik in een team. De leider begon met kleine vergrijpen die werden onmerkbaar goedgekeurd. Pestcultuur: het begin met een cynische opmerking en na een jaar was het een team met mensen die elkaar niet meer konden luchten of zien…
Overal waar mensen (samen) werken kom je het tegen, in kunst, onderwijs, sport, toneel, banken, en in alle lagen, van hoog opgeleiden tot laag opgeleiden en van boven in de organisatie tot laag in de organisatie etc.
Dit fenomeen heeft een naam: Overlevings mechanisme
Vroeger in de tijd van onze verre voorouders was het simpel. Als er bedreigingen waren, dan reageerden ze gelijk om te overleven. De huidige tijd kenmerkt zich door sluipende en versluierde bedreigingen. Dat vraagt een ander overlevingsmechanisme. De processen waarin wij met z’n allen bewegen zijn geen plotselinge, maar geleidelijke en vooral langzame processen.
Hoe kan het dan dat het toch zolang doorgaat…tot het echt fout gaat?
Parabel van De Gekookte Kikker
De parabel van de gekookte kikker geeft een kijkje in hoe systemen werken en hoe het (te) lang duurt voor het mis gaat. Wanneer je een kikker in een pan met kokend water doet, dan zal ie gelijk eruit springen. Stop je die kikker in een pan koud water die je langzaam warm laat worden, dan zal hij pas bij een bepaalde temperatuur wat suffig worden. Tot hij door de stijgende warmte zo suffig is dat hij niet meer uit de pan komt. Hij wordt op deze manier levend gekookt…Waarom gaat het zo?
Het overlevingsmechanisme van de kikker is erop gemaakt om te reageren op acute veranderingen. Zijn mechanisme is er niet op gemaakt om te reageren op langzame en geleidelijke veranderingen.
V e r t r a g i n g
Langzame en geleidelijke processen in teams en organisaties ‘zien’ vraagt om vertraging en bewustzijn. Het is nu eenmaal zo dat veel processen onbewust gaan. Je kan ook zeggen dat leerprocessen zo werken. Systeemdenkers weten dat en verstaan de kunst van het vertragen in plaats van versnelt zoeken naar een korte termijn oplossing.
Ga bij jezelf eens na welke gebeurtenissen de laatste tijd jou aanwijzingen geven om niet gekookt te worden? Kijk naar de processen die mogelijk bedreigend zijn, maar die je door je tempo al niet meer ziet.
Wil je leren wat bewuster te werken en te vertragen, volg dan deze workshop: Doorbreek de Drama Driehoek. Kijk bij aanbod in het Menu.
Eerder gepubliceerd op 4 maart 2013 bij 3DMens
