De Escalatie Trap (2)
Geen winnaars
Als conflicten zich voordoen in teams (en in organisaties), dan gaat altijd veel energie verloren aan strijd. De onderstroom is hardnekkig en pijnlijk. Die strijd impliceert verlies en dat is een belangrijk kenmerk bij conflict!
Zelfs al zouden er winnaars te benoemen zijn, dan nog zijn het eigenlijk allemaal verliezers…
Ik wil in dat kader nog een voorbeeld noemen van de Longafdeling van de VU (2012*, zie HIER ). Er zijn hier toch geen winnaars?
Om je conflict (ontwikkeling) verder uit te leggen, gebruik ik de ‘escalatietrap’ van Glasl.
De afgrond in
In zijn boek Konfliktmanagement beschrijft hij de ontwikkeling van een conflict. Het begint met een inschatting van de sterkte van elkaars positie. De ene partij schat zichzelf in sterkte onvoldoende opgewassen tegen de andere partij en wil iets doen om het krachtsverschil te verminderen. Echter die andere partij denkt weer anders, die denkt helemaal niet dat ie sterker is, maar denkt dat de andere partij iets wil veranderen in de posities en gaat vervolgens een stapje verder om het sterkteverschil voor te zetten. Dan gaat de andere partij weer een stapje erbij doen, etc.
Wat je ziet gebeuren bij conflict is dat er op basis van gedachtepatronen een onontkoombare herhaling is van zetten. De frustratie wordt (aan beide kanten) verhoogt, doordat de energie naar de verkeerde zaken stroomt. Daarom maakte hij een trap die naar beneden loopt…de afgrond in!
In trede 1 begint de energie verkeert te lopen: discussies verharden zich, er is meer afstand en het wederzijds begrip neemt af.
In trede 2 gaat dat verder en neemt de welles en nietes energie toe, er is sprake van discussie en verdere verharding, polarisatie.
In trede 3 neemt de energie zichtbaar toe door de non verbale signalen. De daden nemen het over van de woorden. Waar nog sprake was van enige sympathie in trede 2, dan verdwijnt deze in trede 3. In teams (lees ook huwelijken!) zie je dat het gezamenlijke doel wegebt en er geen gezamenlijke verantwoordelijkheid meer is.
In trede 4 treed tevens de emotie fase in. Dit betekent dat veel ratio verdwijnt en gedragingen ingegeven zijn door emotie. Een kenmerk is dat er medestanders worden gezocht. Dit betekent coalitievorming.
In trede 5 is er geen weg terug. Het ego eist geen gezichtsverlies. Hier beginnen de vieze spelletjes. Sprake van immoreel gedrag. Kenmerk is uitstoting voor wie geen partij kiest of niet aansluit.
In trede 6 wordt gedreigd. De eisen zijn hard en paniek is een kenmerk in de opeenvolging van verkeerde energieën. Veel stress en men denkt in sancties (wraak).
In trede 7 breekt de strijdfase aan met ’tegenstander denken’, d.w.z. de andere partij is de vijand. Hier is sprake van beperkte ‘vernietigings strategie’, geweld en schade aanbrengen.
In trede 8 is het volledige en of systematische vernietigings strategie! Er wordt gepoogd de tegenpartij te verspinteren.
In trede 9 is alles legitiem als de ander maar definitief en totaal wordt vernietigd. Samen de afgrond in.
Waar ben ik al die jaren in verzeild geweest?
Het team dat ik eerder beschreef, waarbij veel roddel en achterklap speelde zat op trede 5. Het team (incl.) leider kon lang met goede resultaten schermen, maar toen die afnamen werd (pijnlijk) duidelijk wat de oorzaak was van de negatieve energie. De leider werd op een zijspoor gezet en het team werd opgesplitst in een reorganisatie. Er was geen afscheid en enkele teamleden kozen voor een andere organisatie…en vroegen zich later af…”waar ben ik al die jaren in verzeild geweest?”
Op 24 en 25 oktober 2019 geef ik workshop Doorbreek de Dramadriehoek. Wat is de Dramadriehoek? Hoe kom je erin? Hoe kom je eruit en hoe voorkom je het? Doe je mee? Leer hier meer.
*Dit artikel is eerder gepubliceerd op 29 december 2013 op het 3DMens blog.
