Stress, de onzichtbare spanning

Stress: De onzichtbare spanning en hoe 3DMens hiermee werkt

Stress is een veelvoorkomend fenomeen. Jaarlijks ervaart ongeveer 17% van de Nederlandse werknemers burn-outgerelateerde klachten, wat neerkomt op 1,6 miljoen mensen (bron: TNO, 2022). Bij 3DMens zien we dagelijks hoe stress een rol speelt in samenwerking, leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Wij nemen stress serieus en maken dankbaar gebruik van de wetenschappelijke inzichten om teams en individuen beter te begeleiden. Recente ontwikkelingen in stressonderzoek helpen ons begrijpen hoe we stress effectiever kunnen reguleren en verminderen.

Waarom Stress Niet Gewoon Verdwijnt

Professor Bart Verkuil van de Universiteit Leiden heeft de Generalized Unsafety Theory of Stress (GUTS) ontwikkeld. Traditioneel werd aangenomen dat stress ontstaat door de aanwezigheid van stressfactoren zoals werkdruk, conflicten en deadlines. Maar volgens Verkuils theorie wordt chronische stress niet alleen veroorzaakt door bedreigingen, maar vooral door het ontbreken van signalen van veiligheid (bron: Verkuil et al., 2018, PubMed).

Ons stresssysteem is van nature actief en wordt alleen onderdrukt wanneer we voldoende veiligheidsprikkels ervaren. Denk aan sociale verbondenheid, een voorspelbare omgeving en fysieke ontspanning. Als deze prikkels ontbreken, blijft het lichaam in een verhoogde staat van paraatheid. Dit verklaart waarom sommige mensen last hebben van een verhoogde hartslag en bloeddruk, zelfs zonder directe stressoren.

Wat Betekent Dit Voor Ons Dagelijks Leven?

We zoeken continu, vaak onbewust, naar signalen van veiligheid. Een gevoel van verbondenheid met collega’s, erkenning voor ons werk en een stabiele werkomgeving zijn cruciaal voor het dempen van stressreacties. Dieren laten vergelijkbaar gedrag zien: vogels en varkens hebben specifieke omgevingssignalen nodig om hun stressniveau te verlagen. Wanneer deze ontbreken, blijven ze alert en gespannen – precies zoals mensen in een stressvolle werkomgeving.

Dit inzicht maakt duidelijk waarom sommige mensen chronische stress ontwikkelen. Wie opgroeit in een onveilige omgeving, ontwikkelt een verhoogde waakzaamheid en heeft later moeite om veiligheid te herkennen en ervaren. Dit verklaart waarom sociale isolatie, discriminatie of een gebrek aan steun binnen teams zo’n grote impact hebben op het welzijn van mensen.

3DMens: Van Spanning Naar Verbinding

Bij 3DMens zien we stress als een signaal dat de verbinding met de omgeving onder druk staat. Onze aanpak richt zich op het versterken van veiligheidsprikkels in teams en organisaties. We werken aan vertrouwen, open communicatie en een cultuur waarin mensen zich gehoord voelen. Dit doen we door:

  • Bewustwording: Wat triggert stress binnen een team? Hoe beïnvloeden onuitgesproken verwachtingen en onderlinge dynamieken de stressbeleving?
  • Verbinding creëren: Het versterken van onderling vertrouwen en psychologische veiligheid, zodat stress niet escaleert tot conflict of uitval.
  • Ruimte voor herstel: Werkdruk en veerkracht in balans brengen door veiligheid te borgen in structuren en interacties.
De Wetenschap als Kompas

De nieuwste inzichten in stress helpen ons om teams effectiever te begeleiden. Door niet alleen te kijken naar stressfactoren, maar juist naar het gebrek aan veiligheidsprikkels, kunnen we gerichter interventies inzetten. Dit wetenschappelijke fundament sluit naadloos aan bij de 3DMens-filosofie: mensen verbinden door bewustzijn van onbewuste processen. Wanneer veiligheid wordt hersteld, krijgt een team weer de ruimte om samen te groeien.

Wil je weten hoe 3DMens jouw team kan helpen bij stress en samenwerking? Neem contact op en ontdek hoe we de kracht van verbinding kunnen inzetten voor duurzaam welzijn en effectiviteit.

Gebaseerd op onder andere:

  • Verkuil et al., 2018, Generalized Unsafety Theory of Stress (PubMed)
  • TNO, 2022, Burn-outgerelateerde klachten onder Nederlandse werknemers
  • Podcast over stress onder de titel Altijd Stress? van Univ. van Nederland.